Nooit Meer Slapen

Met zijn grote ingenieuze strandbeesten creëert beeldend kunstenaar Theo Jansen nieuwe levensvormen. Deze tot de verbeelding sprekende beesten gemaakt van PVC buizen, karton, hout en plakband lopen soms dagen op het Haagse strand. Al vanaf 1990 werkt Jansen aan het doel om deze strandbeesten zelfstandig in kuddes op het strand te laten leven. Zijn werk trok internationale bekendheid en won verscheidene prijzen. Jansen studeerde eind jaren zestig natuurkunde in Delft en ging daarna aan de slag als kunstenaar. Eén van zijn grootste strandbeesten de Animaris Omnia van bijna tien meter hoog is te zien in het Haagse Kunstmuseum.  Pieter van der Wielen gaat met Theo Jansen in gesprek. 

In Neven de nieuwe roman van Peter Middendorp haalt het hoofdpersonage Robert Oosterhof zijn neef op uit een zorginstelling om een reisje te maken naar Schiermonnikoog om hem zijn kant van het verhaal te vertellen. Alles deden ze samen; opgroeien, studeren, de wiethandel, totdat zijn neef zijn deel verkocht en hem in hun oude leven achterliet. Robert stelde zich hun verbondenheid altijd voor als een zeldzaam verhaal van liefde en loyaliteit, maar kwam dat wel echt van beide kanten? Peter Middendorp brak door met de roman Vertrouwd voordelig. Daarna volgde Jij bent van mij. Sinds 2012 is hij columnist voor de Volkskrant.  

De nieuwe thriller van Jeroen Windmeijer speelt zich af op Paaseiland. Een antropologiestudent doet onderzoek naar de moai, de mysterieuze beelden van het eiland. Tijdens zijn verblijf komt hij er al snel achter dat er op het eiland allerlei onderhuidse spanningen woeden. Windmeijer debuteerde zeven jaar geleden op zijn 45ste  en is sindsdien succesvol thrillerschrijver. Zijn boeken behandelen vaak oude mysteries en spelen zich af in verre oorden. In een vorig leven voordat hij zich geheel wijdde aan het schrijven, werkte Windmeijer als reisleider, promoveerde hij in de antropologie en was hij na een studie wereldgodsdiensten jarenlang godsdienstleraar op een middelbare school.  Lotje IJzermans gaat met Jeroen Windmeijer in gesprek. 

Dilara Bilgiç houdt in haar nieuwe boek De Gelabelde een pleidooi tegen hokjesdenken. Volgens haar zit de neiging tot categoriseren diep in de mens geworteld en daar ze zichzelf ook vaak genoeg op. Dat het allemaal betrekkelijk is, ondervindt ze echter ook aan den lijve; voor de één geldt ze als moslimfundamentalist voor de ander als seculier, voor haar Nederlandse vrienden is ze de Turk en voor haar Turkse vrienden de Hollander, de één noemt haar feminist, de ander juist antifeminist. Uiteindelijk draait het altijd om de mens achter de vermeende categorie en is haar boek een betoog voor nuance en medemenselijkheid.  Atze de Vrieze gaat met Dilara Bilgiç in gesprek. 

Twan van Steenhoven is als rapper en producer beter bekend onder de naam Big2. Bijna tien jaar maakte hij deel uit van rapduo The Opposites. In 2014 stopte de act, maar nu staan er weer drie uitverkochte optredens in de Amsterdamse Gashouder begin mei gepland en brengen ze in augustus de oude hits als Dom Lomp en Famous, Slapeloze Nachten en Licht Uit naar het hoofdpodium van Lowlands. Van Steenhoven heeft inmiddels als soloartiest ook een aantal platen gemaakt, waarvan New Life vorig jaar uitkwam.   Atze de Vrieze gaat met Twan van Steenhoven in gesprek.  

Historicus en slavist Michel Krielaars is sinds 2012 chef Boeken van NRC. Daarvoor was hij voor diezelfde krant Rusland correspondent. Krielaars publiceerde romans en verhalenbundels, maar hij schreef ook meerdere boeken over de Russische geschiedenis. Naar aanleiding van de aanval van Rusland op Oekraïne gaat Pieter van der Wielen in gesprek met Michel Krielaars, die zijn visie deelt op de oorlog in Oekraïne.

Schrijver en dichter Joost Oomen werd door de Volkskrant uitgeroepen tot het literaire talent van 2021. Zijn roman Het Perenlied kreeg lovende kritieken en hij werd derde bij De Slimste Mens. In de lente van 2021 werd Oomen uitgenodigd voor een kunstenaarsresidentie op het Italiaanse vulkanisch eilandje Salina. Om de eilanders te helpen toeristen te trekken, bedenkt hij het plan om te bewijzen dat de vissen rond Salina gevoel hebben voor poëzie. Hierover schreef hij het waargebeurde reisverslag Visjes dat eind februari verschijnt.  Pieter van der Wielen gaat met Joost Oomen in gesprek. 

Acteur en cabaretier Kasper van Kooten geeft in Van Kooten en de beat een persoonlijk en openhartig relaas van zijn leven, waarin zijn liefde voor het drummen een leidraad vormt. Als drummer van een band met zijn beste vrienden trad hij zelfs op in Ahoy, maar nu hij 49 is en zijn huwelijk heeft zien stranden en bij de therapeut praat over de relatie met zijn ouders en vrienden en het eeuwige zijn van ‘de zoon van’, beseft hij langzaam dat zijn verwoestende controledwang er misschien wel via het drumstel is ingeslopen.    Pieter van der Wielen gaat met Kasper van Kooten in gesprek. 

Voormalig voetballer Rocky Hehakaija won in 2021 Wie is de mol? Toen ze als voetballer vanwege een knieblessure niet verder kon bij Jong Oranje richtte ze met voetballer Philip Veldhuis de stichting Favela Street op, waarmee ze wereldwijd voetbalworkshops organiseert in arme wijken. Over het project zijn al een paar korte films gemaakt, maar nu volgt er een internationale documentaire waarin vier jonge vrouwen uit Rio, Curaçao, Khartoum en Amsterdam worden gevolgd.   Pieter van der Wielen gaat met Rocky Hehakaija in gesprek. 

Schrijver Philip Huff vertelt in zijn roman Wat je van bloed weet over een jongen uit het Gooi, die hockeyt en voor het eerst verliefd wordt. Ogenschijnlijk heeft hij het goed voor mekaar, opgroeiend in een groot vrijstaand huis met rieten kap en grote tuin. Alles is echter zo goed afgeschermd dat de buren niet kunnen horen wat voor geweld er achter de voordeur plaatsvindt. Huff debuteerde met Dagen van Gras, dat later verfilmd werd. Sindsdien publiceerde hij nog talloze verhalen, gedichten, essays, romans en scenario’s. In 2020 ging Huffs eerste door hemzelf geregisseerde korte film Bosrandgeluk in première.   Lotje IJzermans gaat met Philip Huff in gesprek.

Journalist Maurice Swirc stuitte tijdens onderzoek voor de Groene Amsterdammer op documenten met de status ‘zeer geheim’. Uit deze stukken wordt duidelijk dat de hoogste militairen en de Haagse regering de oorlogsmisdaden van Nederlandse militairen in toenmalig Nederlands-Indië bewust in de doofpot stopten. Klokkenluiders werden genegeerd of geïntimideerd, bewijsmateriaal vernietigd en onafhankelijk onderzoek getraineerd. Swirc is rechtsdeskundige en laat in zijn boek De Indische Doofpot zien welke gevolgen dit handelen voor onze rechtstaat had. Pieter van der Wielen gaat met Maurice Swirc in gesprek.

Actrice Carine Crutzen speelt in het toneelstuk Gif een moeder die jaren geleden haar kind heeft verloren. Tien jaar na het overlijden spreekt ze met haar ex-geliefde af, omdat het graf van hun zoon vanwege gif in de grond misschien geruimd moet worden. De man bouwde een nieuw leven op, maar haar is dat nooit gelukt. Carine Crutzen was de afgelopen jaren op het toneel te zien in onder meer Who’s Afraid of Virginia Woolf, De Kersentuin en Wijn en op tv in De Daltons, Pleidooi en Oud-Geld.

Als docent en schrijver is Pien van der Hoeven gespecialiseerd in media en oorlog, de rol van journalistiek en politiek binnen de Nederlands en Amerikaanse geschiedenis. In haar nieuwe boek Spoken bestudeert ze de geschiedenis van de rol van nepnieuws in oorlogstijd. Hoe het kapitalisme ons tot oorlog drijft. Pieter van der Wielen gaat met Pien van der Hoeven in gesprek.

Filmmaker en beeldend kunstenaar Guido van der Werve heeft tot eind mei in het Amsterdamse Eye met Tastbare futiliteit zijn eerste overzichtstentoonstelling. Terugkerend thema in zijn werk is de nietigheid van het bestaan en de sublieme schoonheid die daar doorheen schijnt. Van der Werve onderwerpt zich voor de kunst vaak aan extreme fysieke uitdagingen; hij rende 12 uur lang om zijn huis zonder te stoppen, hij stond 24 uur op de noordpool, en in zijn bekendste werk Nummer acht, loopt hij voor een gigantische ijsbreker uit, die de bevroren zee achter hem openbreekt. Pieter van der Wielen gaat met Guido van der Werve in gesprek.

Gerbrand Bakker brak internationaal door met zijn roman Boven is het stil. Stugge, ingetogen personages met een droog gevoel voor humor zijn kenmerkend voor zijn werk. Zijn nieuwe roman Kapperszoon gaat over een zekere Simon, die net als zijn vader en opa kapper is, maar dat vak zonder enige passie beoefent. Zijn vader heeft hij nooit gekend, men denkt dat hij omkwam tijdens de vliegtuigramp in Tenerife in 1977. Als op een dag een schrijver geïntrigeerd raakt in het verhaal van zijn vader gaat Simon te raden bij zijn zwijgzame grootvader en moeder. Lotje IJzermans gaat met Gerbrand Bakker in gesprek.

De Vlaamse journalist Chris de Stoop maakte vele spraakmakende reportages en boeken over uiteenlopende onderwerpen van bootvluchtelingen tot prostitutienetwerken. Zijn laatste boek Hemelrijk is een reconstructie van een dramatisch verlopen Sinterklaasbezoek aan een verzorgingstehuis op de Vlaamse Kempen. Sint, mantelzorger voor zijn eigen oude moeder, blijkt een superverspreider van het Coronavirus en is even wereldnieuws Pieter van der Wielen gaat met Chris de Stoop in gesprek.

Theatermaker Ayşegül Karaca kan met haar ogen slechts twintig procent van de wereld zien, maar - zo stelt ze zelf - met haar hart voelt ze de wereld voor misschien wel meer dan de volle honderd procent. In haar voorstelling Oogentroost staat ze alleen op het podium en vertelt en zingt ze over een jeugd die gekenmerkt werd door huiselijk geweld. Met humor en zelfspot breekt ze met de traditie om niet de vuile was buiten te hangen. Zonder dat ze vervalt in pessimisme of wrok probeert ze de toekomst juist liefdevol tegemoet te treden. Pieter van der Wielen gaat met Ayşegül Karaca in gesprek.  

Kristien Hemmerechts maakt met haar roman Hubertina een reconstructie van leven van mijnwerkersdochter Hubertina Aretz uit Aken. De streng katholieke Hubertina zette zich in Antwerpen tijdens WOII in voor ondergedoken Joden en dat kwam haar duur te staan. Hemmerechts probeerde met archiefmateriaal het leven van Hubertina zo minutieus mogelijk te achterhalen. De ontbrekende delen moest ze met haar eigen verbeelding invullen. Pieter van der Wielen gaat met Kristien Hemmerechts in gesprek.

Lauren Verster komt met een tiende seizoen van haar reportageprogramma Lauren! Verster is niet alleen de presentator en interviewer van het programma, maar ze doet ook zelf de redactie. In Lauren! Bezoekt ze allerlei bijzondere gemeenschappen die op onze planeet te vinden zijn. Afgelopen seizoen ging ze bijvoorbeeld langs bij de sekte Demanhur net buiten Turijn, woonde ze illegale feesten bij in Parijs, maar maakte ze ook in Nederland een reportage over vrouwenliefde.  Pieter van der Wielen gaat met Lauren Verster in gesprek.

Singer-songwriter Shishani Vranckx brengt haar nieuwe EP Miss Catharsis uit. In haar vaak maatschappijkritische teksten verwoordt ze haar ervaringen als zwarte queer vrouw. Op haar laatste plaat werkt ze enkel met vrouwen van kleur. Shishani’s muziek is een mengeling van soul, pop en indierock, waarin ook veel Namibische invloeden doorklinken. Naast muzikant is ze ook muziekwetenschapper en schreef ze verschillende publicaties over Namibische muziek.  Lotje IJzermans gaat met Shishani in gesprek.