Nooit Meer Slapen

Fotograaf Charlotte Dumas werd bekend om haar intieme dierenportetten, waarin ze langere tijd echt vertrouwd probeert te raken met het dier. Zo volgde ze een zwerfhond in Palermo, maakte ze een serie over de reddingshonden van 9-11, fotografeerde ze leger- en politiepaarden en wilde dieren in de dierentuin. In haar werk probeert ze de ambivalente houding tussen mens en dier in de industriële samenleving te verbeelden. Nu is in Huis Marseille de tentoonstelling Ao te zien. Hiervoor maakte Dumas drie films over een inheems paardenras dat vrij over het Japanse eiland Yonaguni draaft. 

Onlangs begon culinair journalist Mara Grimm aan haar nieuwe baan als restaurantrecensent van het Parool. Eerder schreef ze vele culinaire reportages voor bladen als Vogue, Elle Eten en Delicious en was ze de auteur van de kookboeken van sterrenchef Sergio Herman. In 2020 maakte ze tijdens de lockdown het boek Crisiskoken, waarin ze budgetrecepten van topkoks verzamelde. Nu is er Eetiquette, een handleiding waarin Grimm van honderd klassieke gerechten uitlegt hoe je ze hoort te eten; want hoe eet je een bitterbal zonder je mond te branden? Waarom moet je geen jam op je croissantje smeren?  Pieter van der Wielen gaat met Mara Grimm in gesprek.

Planoloog Zef Hemel stopt na tien jaar als hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam. Ter afsluiting van deze periode schreef hij Er was eens een stad. In dit boek verkondigt hij zijn visionaire planologie. Dit is een planologie die niet meer uitgaat van maakbaarheid, maar die democratisch is en door de ervaringen en verbeeldingskracht van burgers wordt gevoed en waar regio meer bepaalt dan het rijk. Sommige van zijn ideeën zijn controversieel; hij pleit voor het bouwen van een tweede toeristisch centrum op de Zuid-As en hij zou Schiphol het liefst verplaatsen naar de Flevopolder. Pieter van der Wielen gaat met Zef Hemel in gesprek.

Schrijver en muzikant Nico Dijkshoorn schrijft al jaren columns voor de Voetbal International. De mooiste daarvan zijn nu gebundeld. Dijkshoorn die als schrijver bekend staat om zijn eigenzinnige observaties schrijft in zijn voetbalcolumns nooit over de technische aspecten van het spel. Verwacht van hem geen analyses over een bepaalde assist, maar wel verhalen over de huilbuien van Dick Advocaat, de manier waarop Wout Weghorst het Wilhelmus meezingt en waarom hij wel een snorretje op de leeuwentattoo op de rug van Memphis Depay zou willen tekenen. 

Actrice en schrijver Bodil de la Parra onderzoekt in haar nieuwe voorstelling Dagen van rijst haar Indo-Chinese roots. In de jaren zestig en zeventig groeide ze op in een nieuwbouwflat in Amsterdam-Osdorp. Als kind doet ze er alles aan om ‘normaal’ te zijn en probeert ze zich steeds aan te passen aan de mensen bij wie ze is: haar vrijgevochten ouders, haar Indo-Chinese grootouders en haar vrienden op de bekrompen buurtschool. Bij het leegruimen van de flat vindt ze niet alleen foto’s van de wilde feestjes van haar ouders, maar stuit ze ook op vergeten Chinese tradities en ze vraagt zich af in hoeverre die haar leven hebben beïnvloed.  Atze de Vrieze gaat met Bodil de la Parra in gesprek. 

Fotograaf Robin de Puy maakte furore met haar fotoseries over het Amerikaanse platteland die ook door vooraanstaande bladen als The New Yorker en Time Magazine werden opgepikt. Ook de Puy kon het afgelopen jaar vanwege de pandemie geen verre reizen maken. Dus verkende ze haar eigen woonplaats Wormer en zag dat de ‘small town icons’ die ze voorheen in het verre Amerika zocht, ook in haar eigen omgeving te vinden zijn. Al deze nieuwe personages legde ze vast in haar fotoboek Down by the water. Lotje IJzermans gaat met Robin de Puy in gesprek. 

Sinds haar doorbraak met Total Touch in de jaren negentig, is zangeres Trijntje Oosterhuis niet meer weg te denken in het Nederlandse muzieklandschap. Op haar nieuwe album Everchanging Times, laat de zangeres samen met het Metropole Orkest horen hoe tijdloos de liedjes van de Amerikaanse componist Burt Bacharach zijn, en zingt ze met de wereldberoemde soul- en jazzzanger Gregory Porter.   Pieter van der Wielen gaat met Trijntje Oosterhuis in gesprek.

Mart Smeets is schrijver en sportjournalist. Nadat in het eerste coronajaar alles was opgeschort, bleef het ook in het begin van 2021 ongewis of de Olympische Spelen en het EK voetbal zouden doorgaan. Uiteindelijk kwam elke competitie weer opgang. Soms met en soms zonder publiek, maar van Mart Smeets mag gezegd worden dat het echt een fantastische sportzomer werd. Hij volgde alles vanuit zijn Haarlemse woonkamer en schreef hierover het boek Doorstart met daarin vijftig sportverhalen.

Schrijver Nicolien Mizee schreef tragikomische romans als Voor God en de Sociale Dienst, Toen kwam moeder met een mes, En knielde voor hem neer . Vaak gaat het in haar werk over het onvermogen om mee te draaien in de burgermaatschappij. De afgelopen jaren werden haar Faxen aan Ger gepubliceerd, waarin al haar gedachtenspinsels staan die ze decennialang aan haar voormalig docent scenarioschrijver Ger Beukenkamp faxte. Nu brengt Mizee, al jaren fervent vogelaar, haar eigen Vogelgids uit, waarin zowel de uiteenzettingen als de illustraties van haar hand zijn. Pieter van der Wielen gaat met Nicolien Mizee in gesprek.

Tessa Cramer is futurist en hield 25 november haar lectorale rede aan de Fontys Hogeschool. Ze doet onderzoek naar de onzekere toekomst, die volgens haar van ons allemaal en niet enkel van de politici, beleidsmakers en planbureaus is. Ze organiseert het Onzekere Zaken Festival en heeft over hetzelfde onderwerp een gids en podcast, waarin wetenschappers, ontwerpers en kunstenaars hun visie op het onbekende geven. Pieter van der Wielen gaat met Tessa Cramer in gesprek.

In Japan kan je als je je kind hebt verloren of er nooit een hebt kunnen krijgen gewoon een levensechte replica bestellen die gebaseerd is op het genetisch materiaal van jou en je partner. Althans dat wordt beweerd in De Mitsukoshi Troostbaby Company, de nieuwe science fiction roman van Auke Hulst. Hierin bestelt Hulst’s alter ego een 7-jarige robotdochter die het verlies van een ongeboren kind moet goedmaken. Ondertussen probeert hij al schrijvend in z’n roman de loop der dingen zo te veranderen dat het kind alsnog geboren kan worden- al was het maar in een verhaal. Lotje Ijzermans gaat met Auke Hulst in gesprek.

Als een malafide Forrest Gump duikt meesteroplichter Piet van Haut constant op in de Belgische en Nederlandse geschiedenis. Van missverkiezingen tot de zaak Dutroux. Eens werd hij zelfs onthaald door minister-president Wim Kok en verbleef hij twee maanden op kosten van de staat in het Amstel Hotel. In dezelfde periode overtuigde hij de directeur van Lelystad Airport dat hij een oliesjeik was en maakte hij proefvluchten in verschillende Boeings. Schrijver Maarten Inghels dook in het leven van Piet van Haut en raakte verstrikt in een web van leugens en onverwachte onthullingen. Pieter van der Wielen sprak met Maarten Inghels.

Dat de Nederlandse man er alles aan doet om goed gekleed voor de dag te komen is allicht te herleiden uit het gegeven dat de stijlgids Man op z’n best van Volkskrantcolumnist en Esquire hoofdredacteur Arno Kantelberg al tijden niet meer leverbaar was. Gelukkig verschijnt er vier jaar na dato een herziende versie. De wereld is veranderd en daarmee ook het modebeeld. Dus schreef Kantelberg een aantal aanvullende katernen, want hoe kleedt de thuiswerkende man zich stijlvol? En welke kleren maken de man nu traditionele genderrollen steeds meer vervagen?

 Hoogendijk filmde jarenlang haar moeder die vanwege haar kamptrauma aan straatvrees leed en haar appartement decennia niet verliet. In Thuiswitz, die nu op het IDFA draait, toont ze haar moeder als een eigenzinnige en geestige vrouw die haar woonkamer tot een fijne vesting maakte van waaruit ze de wereld kon bekijken. En dan zijn er nog twee films die Hoogendijk onlangs afrondde: Schatten van de Krim, over een oude kunstcollectie die sinds Poetins annexatie van de Krim in het Amsterdamse Allard Pierson museum gegijzeld ligt en Licht over de wonderlijke componist Stockhausen. Pieter van der Wielen sprak met Oeke Hoogendijk

Gitarist en componist Corrie van Binsbergen staat bekend om haar collagefunk. Ze gaat daarom nooit voor maar één ding of genre. Ze werkte bovendien samen met talloze andere muzikanten én schrijvers als Remco Campert, Manon Uphoff en Toon Tellegen. Maar nu kiest ze dan eindelijk: voor het componeren om precies te zijn. Ze stopt als artistiek leider van haar eigen Stichting Brokken en organiseert nog één keer haar allerlaatste Brokken Festival in het Bimhuis.   

Met zijn essay De Fundamenten houdt Ramsey Nasr een vurig pleidooi voor het herstel van de instituties die onze samenleving bijeenhouden. Het werd afgelopen coronajaar een bestseller en leverde hem ook een wonderlijke ontmoeting met Rutte in het torentje op. In Nooit Meer Slapen vertelt de dichter en acteur over de wortels van zijn engagement en liefde voor de kunst, zijn fascinatie voor historische artefacten en draagt hij voor uit het net verschenen Nasr Compacter; een eerste bloemlezing van zijn gedichten.   Lotje IJzermans sprak met Ramsey Nasr

Ontwerper Borre Akkersdijk won dit jaar de Dutch Design Award. Hij hackte breimachines en maakte een platform waarmee iedereen zijn eigen stoffen kan ontwerpen én die de textielindustrie met al zijn problemen veel transparanter maakt. Daarmee ziet hij een toekomst met een veel minder vervuilende en verspillende mode-industrie voor zich. 

Vorig jaar won Sander Kollaard de Libris Literatuur Prijs voor zijn boek Uit het leven van een hond. Nu is er een nieuwe roman: De Kleuren van Anna. Hij sprak met Pieter van der Wielen over de voor- en nadelen van laat debuteren, de overschatting van exceptioneel drama in literatuur en natuurlijk zijn nieuwe boek.

In Three Minutes – a Lengthening, die op het IDFA in première gaat, vormen drie minuten amateurfilm uit 1938 de basis voor een lange documentaire. Een Amerikaanse zakenman filmt het straatleven tijdens een bezoek aan zijn Poolse geboortestadje Nasielsk, waar op dat moment nog drieduizend joden woonden. Twee jaar later overleefden slechts honderd van hen de Shoa. Historica Bianca Stigter vertraagt in haar debuutfilm de beelden en zoomt in op details. Welke naam staat er op een winkelruit? Wie waren deze mensen, die zo vrolijk en nieuwsgierig de camera inkeken? Pieter van der Wielen ging met Bianca Stigter in gesprek

Voor iemand die vindt dat ze veel te vaak geïnterviewd is, pakt Sanne Wallis de Vries het bijzonder aan: Er is een nieuwe voorstelling, maar ook heeft ze ter ter gelegenheid van haar vijftigste verjaardag een boek geschreven vol interviews met leeftijdsgenoten. En daarover schoof ze gisteren aan voor, juist, een interview in Nooit Meer Slapen. Pieter van der Wielen sprak Sanne Wallis de Vries.