Sinopsis
Voor een hoopvol, betrokken en mondig VlaanderenBijdragen, tips of vragen via jowkes@zwijgenisgeenoptie.be
Episodios
-
Tina De Gendt: Geschiedenis van onderop
04/06/2025 Duración: 22minBetaal je al voor Zwijgen is geen optie? Log dan in op zwijgenisgeenoptie.be om ook de volledige gesprekken aan jouw podcastapp toe te voegen. Tina De Gendt is publiekshistorica en schrijfster. Ze is gespecialiseerd in migratiegeschiedenis en gaat samen met lokale mensen in lokale wijken op zoek naar de verhalen die niet in de geschiedenisboeken staan. Met Tina hadden we het over stemmen die niet gehoord worden. Over claim leggen op de geschiedenis. Over de link tussen toekomst en verleden,. Over échte versus schijnbare participatie. Over de vergeten geschiedenissen van strijd en verzet. Lees meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/tina-de-gendt Hoofdstukken Hoofdstuk 1: History form below (1:03) Tina vertelt hoe haar project in de Gentse poortwijken van start ging en wat ze uit 6 jaar als historian in residence geleerd heeft. Ze vertelt hoe geschiedenis van onderop mensen kan inspireren om geen slachtoffer te zijn maar juist het heft in eigen handen te nemen. Hoofdstuk 2: Een stad is een samenvloeiing (12:02)
-
Greet De Cock: Tijd maken
07/05/2025 Duración: 22minBetaal je al voor Zwijgen is geen optie? Log dan in op zwijgenisgeenoptie.be om ook de volledige gesprekken aan jouw podcastapp toe te voegen. Greet De Cock heeft 35 jaar ervaring als verpleegkundige in het UZ Leuven. Toen zij aan haar carrière begon, was het nog de verpleging die je eten bracht, je baard schoor en babbeltjes deed terwijl ze je bloed afnamen. Ondertussen is die rol geoptimaliseerd. Zoals alles van zorg geoptimaliseerd moet worden, want er is een probleem. Er is meer vraag dan aanbod — meer nood aan zorg dan er zorgverlening beschikbaar is. Dan moet het aanbod gewoon omhoog. Toch? Met de zorgzaamheid en moed van een doorwinterde verpleegkundige legt Greet een ander voorstel op tafel: de vraag moet omlaag. En dat kan op twee manieren: preventief werken zodat er minder zorg nodig is, of mensen minder lang in het zorgsysteem houden. Tegen preventie kan je niet veel inbrengen. Tuurlijk, doe maar. De vraag naar zorg verkleinen door mensen minder lang te behandelen, dat klinkt dan weer wat hartelo
-
Robin Vanbesien: Onze kennis oefenen
02/04/2025 Duración: 15minBetaal je al voor Zwijgen is geen optie? Log dan in op zwijgenisgeenoptie.be om ook de volledige gesprekken aan jouw podcastapp toe te voegen. Er was een jeugdcentrum in Mechelen, opgestart door jongeren van de eerste generatie. Ze hadden geen plek, dus hebben ze die zelf maar vanaf nul uitgevonden. Naar alle maatstaven waren ze activistisch. En zo gemakkelijk te vergeten. Behalve door Robin. Als regisseur wil Robin Vanbesien gediscrimineerde mensen weerklank geven. Zijn missie is niet om mensen een stem te geven, die hebben ze al. Hij probeert met zijn films zoveel mogelijk mensen te doen luisteren. Robin ziet iets en blaast het dan wind in de zeilen. Zo heeft hij een film gemaakt over dat jeugdcentrum in Mechelen. Net verscheen van hem ook de film Hold on to her, over Mawda Shawri, het tweejarige meisje dat op 17 mei 2018 op de E42 overleed door een politiekogel. Bij ons aan tafel vraagt hij zich af hoe je zulke mensen of verhalen in beeld brengt — je richt daar niet zomaar een camera of een methodiek o
-
Tessa Kerre: Ik wil naïef sterven
05/03/2025 Duración: 22minProfessor Tessa Kerre is hematoloog aan het UZ Gent en docent aan de Universiteit van Gent. Ze doet onderzoek naar nieuwe behandelingen tegen kanker in de immunotherapie. Tussendoor vond ze nog tijd om een boek te schrijven (Immuun tegen kanker) en een Kunst aan bed platform op te richten dat kunst tot bij patiënten moet brengen. Met Tessa hadden we het over de relatie tussen dokter en patiënt. Over de geschiedenis en de toekomst van immunotherapie. Over waardig sterven, over trots en spijt. Over de waanzinnige prijs van behandelingen en de winstmarge van farmaceutische bedrijven. Over de alternatieve geneeskunde en over de helende werking van kunst. Lees meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/tessa-kerre Hoofdstukken: Hoofdstuk 1: Is het duidelijk? (1:45) Over het pad dat Tessa heeft afgelegd. Over het belang van communicatie tussen dokter en patiënt. Hoofdstuk 2: Immunotherapie (6:31) Over de geschiedenis en de toekomst van immunotherapie, dan vooral bij de behandeling van kanker. Over stamceltransplantatie,
-
Ike Teuling: Niet als consument
05/02/2025 Duración: 26minBetaal je al voor Zwijgen is geen optie? Log dan in op zwijgenisgeenoptie.be om ook de volledige gesprekken aan jouw podcastapp toe te voegen. Ike Teuling noemt zichzelf op linkedin een campagnestrateeg. Ze helpt burgergroepen en middenveldorganisaties met hun acties. Ze denkt strategisch na over activisme en effectiviteit. Ze is actief bij heel veel groepen, al vind je daar opvallend weinig bewijs van via Google. Met Ike hadden we het over de verschillende vormen van activisme, over machtsopbouw en de verschillende fases van een sociale beweging. Over wat er eigenlijk echt nodig is om de polarisering te doorbreken. Over vakbonden, over politie en gas-boetes. Over hoe je activist moet zijn en hoe je dat kan volhouden. Lees meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/ike-teuling Hoofdstukken (1:02) Hoofdstuk 1: Soorten activisme Ike heeft het over enkele burgerlijk ongehoorzame acties waar ze al dan niet aan meegedaan heeft. Over waarom anonimiteit handig is als activist en wat ze kan vertellen zonder in de proble
-
Hans Stegeman: De economie van genoeg
08/01/2025 Duración: 26minBetaal je al voor Zwijgen is geen optie? Log dan in op zwijgenisgeenoptie.be om ook de volledige gesprekken aan jouw podcastapp toe te voegen. Hans Stegeman is vandaag hoofdeconoom bij Triodos bank, maar hij begon zijn carrière bij de vakbond. In zijn columns in Vrij Nederland probeert hij op een uitgezoomde manier kritisch na te denken over ons financieel systeem, terwijl hij er met beide voeten in blijft staan. Met Hans hadden we het over risico, rendement, rente en groei. Over geldcreatie en externaliteiten. Over asset manager capitalism en over wie er nog bij machte is om iets aan ons scheefgegroeide systeem te veranderen. Een ongelooflijk leerrijke trip door ons geldsysteem met hier en daar een sprankeltje hoop. Lees meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/hans-stegeman Hoofdstukken (0:58) Hoofdstuk 1: De radicale bankier Het persoonlijke verhaal van Hans en over hoe hij in de economie rolde. Over zijn eerste job bij de vakbond en zijn graduele vervelling tot radicale bankier die het systeem van binnenu
-
Sibo Kanobana: De chaos omarmen
04/12/2024 Duración: 24minBetaal je al voor Zwijgen is geen optie? Log dan in op zwijgenisgeenoptie.be om ook de volledige gesprekken aan jouw podcastapp toe te voegen. Sibo Kanobana is docent sociolinguïstiek en postkoloniale studies aan de Open Universiteit van Nederland. In zijn boek Witte orde toont hij aan dat de geschiedenis van ideeën geen frivole, intellectuele bezigheid is, maar een politiek strijdveld met winnaars en verliezers. Zijn boek gaat in op de etymologische oorsprong van het woord 'ras'. Op de juridische oorsprong van racisme om de economische belangen van de slavenhandel te dienen. Op het ontstaan van biologisch ras als verantwoording voor het koloniale project. En op hoe heel die geschiedenis vandaag structureel verankerd zit in ons systeem en nog steeds veel slachtoffers maakt. Met Sibo hadden we het over macht en strijd. Over 'blank' en 'wit' en de kracht van woorden. Over diversiteit in reclame en de perceptie van het wokedebat. Over de angst voor wanorde en de nood aan chaos en vernieuwing. Over de subtilite
-
Benedikte Zitouni: Niet ten koste van alles
06/11/2024 Duración: 25minBetaal je al voor Zwijgen is geen optie? Log dan in op zwijgenisgeenoptie.be om ook de volledige gesprekken aan jouw podcastapp toe te voegen. Benedikte Zitouni is socioloog en antropoloog. Ze noemt zichzelf eco-feministe. Haar leven veranderde toen ze het boek "Dit is mijn hof" van Chris De Stoop las, over boerenfamilies die opgeofferd worden in naam van nieuwe natuur. Benedikte trok de archieven in en bestudeerde de strijd tussen de Antwerpse Haven, de landbouw en de ecologische beweging op de oevers van de Schelde. Ze beschrijft onderweg de shift die de groene beweging sinds de jaren '70 heeft gemaakt. Met Benedikte hadden we het over die shift, over de eco-industriële transitie. Over menselijk leed in naam van milieubescherming. Over verzet en weerbarstigheid en het altijd in vraag blijven stellen van het systeem. Lees meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/benedikte-zitouni Hoofdstukken (0:00) Intro (1:22) Hoofdstuk 1: Zo veel leed in mijn naam Over de aanleiding voor alles, een boek van Chris De Stoop w
-
Carlijn Kingma: De menselijke schaal
02/10/2024 Duración: 21minBetaal je al voor Zwijgen is geen optie? Log dan in op zwijgenisgeenoptie.be om ook de volledige gesprekken aan jouw podcastapp toe te voegen. Carlijn Kingma is onderzoeker, kunstenaar en cartograaf. Ze onderzoekt complexe systemen en zet ze om in giga-gedetailleerde tekeningen. In haar meest recente tekening ‘Het waterwerk van ons geld’ tracht ze het geldsysteem te vatten. We hadden het met Carlijn over geld en (on)rechtvaardigheid. Over de plaats van de mens in het systeem. Over hoop en cynisme en hoe we geldcreatie anders zouden kunnen aanpakken. Meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/carlijn-kingma Hoofdstukken (1:19) Hoofdstuk 1: Een disfunctioneel irrigatiesysteem Carlijn vertelt over haar kaart, die de complexiteit van ons geldsysteem tracht te vatten. Ze legt uit wat haar werk op de meest uitgezoomde schaal probeert te vertellen. Over een financieel systeem dat ten dienste van de maatschappij zou moeten staan maar eigenlijk vooral zichzelf groter maakt. (7:46) Hoofdstuk 2: Waar hangt een dame haar tasj
-
Caroline de Gruyter: De politiek komt terug in Europa
04/09/2024 Duración: 26minBetaal je al voor Zwijgen is geen optie? Log dan in op zwijgenisgeenoptie.be om ook de volledige gesprekken aan jouw podcastapp toe te voegen. Caroline de Gruyter is journalist bij onder meer NRC Handelsblad en De Standaard. Ze schrijft al meer dan 20 jaar over Europa en de EU, eerst vanuit Zwitserland en Noorwegen en ondertussen vanuit het hart van de EU, Brussel. Ze maakte alle crisissen van dichtbij mee en publiceerde al die tijd columns en boeken die onthullen hoe Europa echt werkt. Met Caroline hadden we het over optimisme en cynisme, over wat er overblijft van de Europese droom en het morele leiderschap. Over wie het in Europa echt voor het zeggen heeft. Over thema's die voor het eerst op de Europese agenda staan en hoe die Europa interessanter maken voor de burgers. Over kindvriendelijke aanstekers en Noorse kazen. Lees meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/caroline-de-gruyter Hoofdstukken (1:00) Hoofdstuk 1: Failing forward Cynisme en optimisme over Europa. Over blunderen als mechanisme dat Europa vo
-
Caroline Huyghe: Aan tafel met de Big Choco
31/07/2024 Duración: 21minBetaal je al voor Zwijgen is geen optie? Log dan in op zwijgenisgeenoptie.be om ook de volledige gesprekken aan jouw podcastapp toe te voegen. Caroline Huyghe is een Antwerpse onderneemster die in 2022 Coup de chocolat overnam. Dat is een chocoladefabriek die alle stappen in de ketting goed wil doen, die én eerlijke prijzen betaalt aan de boeren, én de bonen CO2 neutraal met zeilschepen naar hier brengt, én heel lekkere, betaalbare en gezonde chocolade maakt. Voordien werkte ze bij Rikolto en trachtte ze pilootproject per pilootproject de globale voedingsindustrie te veranderen. Met Caroline hadden we het over de cacao-industrie en haar strijd met de zogenaamde 'Big Choco'. Over verandering of dan vooral het gebrek eraan. Over boeren in het globale zuiden en hoe hun situatie verbeterd zou kunnen worden. Over succesvolle pilootprojecten die als greenwashing worden gebruikt. Over impact en druppels en hete platen. Lees meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/caroline-huyghe Hoofdstukken (0:55) Hoofdstuk 1: Chocol
-
Dirk Tieleman: De schemer van het nieuwe
03/07/2024 Duración: 24minBetaal je al voor Zwijgen is geen optie? Log dan in op zwijgenisgeenoptie.be om ook de volledige gesprekken aan jouw podcastapp toe te voegen. Dirk Tieleman was heel even leraar op een Jezuïetencollege maar koos al snel voor een carrière in de journalistiek. Hij was er bij toen Khomeini in 1979 terug naar Iran vloog en de revolutie ontketende. Hij was er bij toen de Sovjet-Unie in elkaar stortte. Hij was er bij in Afghanistan en Irak. Hij was er decennia lang bij, schreef vele boeken over zijn avonturen en reist vandaag, op 84-jarige leeftijd, nog steeds de wereld rond. Met Dirk hadden we het over de huidige wereldorde. Over Rusland en het Westen en de test van hun machtsverhouding in Oekraïne. Over China en de gigantische economische groei die daar verwezenlijkt wordt. Over de teloorgang van het Westen, de zoektocht naar een Wereldregering en het sprankeltje hoop dat hem in gang houdt. Een uitgezoomd gesprek met een ooggetuige van de voorbije halve eeuw. Meer op zwijgenisgeenoptie.be/dirk-tieleman Hoofdstuk
-
Marjolein 't Hart: Oorlog als verdienmodel
05/06/2024 Duración: 21minBetaal je al voor Zwijgen is geen optie? Log dan in op zwijgenisgeenoptie.be om ook de volledige gesprekken aan jouw podcastapp toe te voegen. Marolein 't Hart is emeritus professor geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Ze is gespecialiseerd in globale processen van staatsvorming en dan vooral de vorming van Nederland. Ze schreef uitgebreid over de link tussen oorlog en kapitalisme en hoe die het ontstaan van de Nederlandse staat faciliteerde. Ze vertelt dat verhaal uitgebreid in haar boek Oorlog en ongelijkheid. We hadden het met Marjolein over haar avonturen in anarchistische kringen in de jaren '70. Over gehoorzaamheid en de vraag waarom mensen niet in opstand komen tegen het systeem. Over belastingen en de link met democratie. Over de vorming van Nederland, de Tachtigjarige Oorlog en wie daar rijk van werd. Over hoe al die structuren doorwerken tot de dag van vandaag. Over je verzetten als kleine mens in die grote structuren. Hoofdstukken (1:03) Hoofdstuk 1: De anarchistische periode Marol
-
Noëmi Willemen: Een geschiedenis van privatisering
08/05/2024 Duración: 24minDit is een preview van het volledige gesprek met Noëmi. Wil je het volledige gesprek horen, word dan lid op https://zwijgenisgeenoptie.be Noëmi Willemen is historica. Ze doet onderzoek naar de geschiedenis van het moederschap en schrijft daarover en over veel meer op haar blog Le coeur à marée basse. Ze illustreert kinderboeken en voert actie rond de kinderopvang. Met Noëmi hadden we het over de schrijnende situatie in de kinderopvang, over ouderschap en zelfzorg. Over structurele problemen die steeds meer op de schouders van individuen gelegd worden. Over de gigantische waarde van al het zorgwerk dat op papier geen economische waarde heeft. Over actie voeren, volhouden en hoop koesteren. Lees meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/noemi-willemen Hoofdstukken (1:20) Hoofdstuk 1: Hedendaags ouderschap Over de stress van het ouderschap vandaag. Het is je grootste morele verantwoordelijkheid om voortdurend met de ontwikkeling van je kind bezig te zijn. Het is dat of je kind traumatiseren. Over het eerste duizend
-
Anthony Bosschem: Waarom ik een goed mens ben (en jij ook)
10/04/2024 Duración: 32minWaarom nog warmtepompen installeren als de ijskappen al aan het smelten zijn? Waarom nog protesteren als er toch niet geluisterd wordt? Waarom nog stemmen als de uitslag bij voorbaat vast lijkt te liggen? Kortom: heeft het zin om te blijven proberen? En zo ja, doe ik dan wel genoeg? En waar halen de Zwijgen is geen optie-gasten de energie vandaan om hun schijnbaar onmogelijke doelen te blijven nastreven? Al onze gesprekken leerden Anthony dat hij zich niet schuldig hoeft te voelen om wat hij niet doet, maar trots kan zijn op waar hij - bewust en onbewust - wel het verschil maakt. En dat schreef hij schoon, verstandig en grappig neer in dit kersverse boek, voor jou om te lezen. Omdat 'niet genoeg' toch meer dan voldoende kan zijn. Omdat hij, ongeacht het resultaat, een goed mens is. En jij ook. Koop het boek: https://zwijgenisgeenoptie.be/waarom-ik-een-goed-mens-ben-en-jij-ook/ Meer over deze aflevering: https://zwijgenisgeenoptie.be/anthony-bosschem-boek Hoofdstukken: (1:12) Hoofdstuk 1: De rijkdom van dat
-
Koen Bogaert: In wanorde zit verandering
06/03/2024 Duración: 21minKoen Bogaert is professor aan de vakgroep Conflict & Development van de Universiteit van Gent. Hij doceert over onze koloniale geschiedenis en is gespecialiseerd in globalisering, verstedelijking en sociale ongelijkheid in Noord-Afrika. In 2023 kwam zijn boek 'In het spoor van Fanon' uit, een groots en opvallend leesbaar werk over verzet. Met Koen hadden we het over activisme, over de geschiedenis van verzet en de nooit eindigende strijd voor een betere wereld. Over de Haïtiaanse Revolutie en de parallellen met Palestina vandaag. Over empathie en solidariteit en over hoe je te verhouden tot al het leed in de wereld. Een stevige maar heel leerrijke aflevering. Meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/koen-bogaert Hoofdstukken (1:05) Hoofdstuk 1: Mentaal sediment Over activisme als historisch proces dat lang duurt en dat af en toe opflakkert in momenten van massaprotest. Over Koen's zoektocht naar een militante 1 mei betoging in Barcelona. Over huis-, tuin- en keukenactivisme en het gevoel dat het niets uithaa
-
Erik de Jong (Spinvis): Alleen dit licht is echt
07/02/2024 Duración: 22minErik de Jong is de man achter Spinvis. Hij maakt al heel zijn leven muziek, maar brak pas door op zijn 41ste. Sindsdien doet hij vierkant zijn goesting. En zijn goesting, dat blijkt vooral het maken van muziek te zijn die ons raakt. Met Erik hadden we het over zijn creatieproces, over het contrast tussen alleen sleutelen aan de ene kant en optreden en interviews geven aan de andere kant. Binnenwereld en buitenwereld. Erik en Spinvis. Het is een gesprek dat net als één van zijn liedjes rond een kern van waarheid zweeft, zonder ze te benoemen. Schoon, echt, eerlijk, met beladen stiltes, dwaalsporen en onafgewerkte zinnen die Meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/erik-de-jong Hoofdstukken (0:45) Hoofdstuk 1: We zouden toch nog Erik heeft het over zijn doorbraak op zijn 41ste, over ouder worden en wat dat doet met een mens. Over de dankbaarheid van het leven hebben waar hij altijd van droomde. Over de 'wat als' van veel ex-collega's. (6:46) Hoofdstuk 2: Dat is mijn tuin Over Eriks binnen- en buitenwereld. De kern
-
Valerie Trouet: Fietsen naar het Klimaatcentrum
10/01/2024 Duración: 19minValerie Trouet is een wereldautoriteit op het vlak van de dendrochronologie. Als professor aan de universiteit van Arizona deed ze onderzoek naar de klimaatgeschiedenis aan de hand van jaarringen van bomen. Ze schreef er een boek over: Wat bomen ons vertellen. In 2022 kwam ze terug naar België om het pas opgerichte klimaatcentrum te leiden. Met Valerie hadden we het over de urgentie van het klimaatprobleem en de ambitie om er iets aan te doen. Over fossiele subsidies en het gebrek aan vrouwen in de wetenschap. Over haar rol als ambtenaar en het retorisch geslalom dat daarbij komt kijken. Meer op https://zwijgenisgeenoptie.be/valerie-trouet Hoofdstukken (0:48) Hoofdstuk 1: Het epicentrum Over het contrast tussen Valerie's positie als wetenschapper aan de rand van het spinnenweb en haar positie als ambtenaar centraal in dat web. Over wat er moet gebeuren om de klimaattransitie te maken en over wat er in de weg staat. (9:57) Hoofdstuk 2: Ongezellige 'neen' Over het verschil tussen Europa en Amerika in de aanpak
-
Farah Focquaert: Luisteren naar slachtoffers
06/12/2023 Duración: 20minFarah Focquaert is Doctor in de Wijsbegeerte en werkt op oneindig boeiende thema's zoals de filosofie van bestraffing en de ethiek van ingrepen in ons brein. Ze pleit voor het afschaffen van de gevangenis in haar huidige vorm. Met Farah hadden we het over schuld, boete, misdaad en straf. Over morele verantwoordelijkheid en vrije wil. Over slachtoffers en daders, leed, haat en vergelding. Over de zin of onzin van filosofie en moraliteit. Lees meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/farah-focquaert Hoofdstukken (01:21) Hoofdstuk 1: Vrije wil Farah brengt twee versies van haar vrije wil standpunt (spoiler: ze is vrije wil skepticus). Een softe en een hardere versie. Ze meanderen door het filosofische moeras van het vrije wil debat, maar wanneer het daarna over morele verantwoordelijkheid gaat, wordt het plots wél maatschappelijk relevant. (08:01) Hoofdstuk 2: Het retributieve denken Een korte analyse van wat de gevolgen zijn van een geloof in vrije wil voor ons strafrecht. Wat is de geest van het
-
Meikeminne Clinckspoor: Het belangrijkste publiek
08/11/2023 Duración: 22minMeikeminne Clinckspoor is een Belgische filmmaker die genomineerd werd voor een Kids Emmy Award met haar prachtige reeks Dropje. We vonden daar geen enkel artikel over in het media-archief. Dat is op zich reden genoeg voor een gesprek. Het werd een heel mooi en oprecht gesprek over kinderfilms maken, over authenticiteit en zweverigheid, over magie en de achterkant van de coulissen, over manipuleren versus orkestreren, over smalltalk en durven voelen. Een gesprek voor iedereen die zich soms eens raar of anders voelt. Lees meer over het gesprek: https://zwijgenisgeenoptie.be/meikeminne-clinckspoor Hoofdstukken (0:46) Hoofdstuk 1: Voor den home Meikeminne vertelt over haar jeugd en hoe ze de passie voor filmmaken te pakken kreeg. Over haar moeder die 'echte' films meebracht naar huis en een camera. (4:51) Hoofdstuk 2: Een veilig kader Over representatie en alle soorten kinderen zien op televisie. Over de authenticiteit en de puurheid van het werken met kinderen. Over het belang van casting. (10:47) Hoofdstuk