Adieu God?

In Adieu God? gaat Tijs van den Brink in gesprek met kerkverlaters. Zij zijn christelijk opgevoed en gingen vroeger naar de kerk. Wat is daarvan over? Er viel een last van cabaretier Kees Torn af nadat hij het geloof achter zich gelaten heeft. 'Als je je realiseert dat je je hele leven voor de gek bent gehouden, dat is toch erg?' Een van de vroegste herinneringen van cabaretier Kees Torn aan zijn vader is dat hij hem als vijfjarige jongen op de kansel zag staan in de gereformeerd vrijgemaakte kerk. Zijn vader was geen dominee, maar een ouderling die een preek voorlas. Daar ontstonden de eerste barstjes in zijn geloof, want daar voorin de kerk hoorde toch een heilige man te staan? Kort daarna scheidden zijn ouders, verliet zijn vader de kerk en voelde zijn moeder zich gedwongen een andere kerk te zoeken. Als klein kind was Kees Torn aan het preken tegen kinderen in de zandbak. 'Weet je wel dat je naar de hel gaat als je niet in Jezus gelooft?' Met eenzelfde ijver is hij inmiddels atheïst. De schade die de k

In Adieu God? gaat Tijs van den Brink in gesprek met kerkverlaters. Zij zijn christelijk opgevoed en gingen vroeger naar de kerk. Wat is daarvan over? ijs van den Brink heeft veel gemeen met de gast van vandaag: journalist en schrijver Margriet van der Linden. Beiden geboren in 1970 en opgegroeid in degelijke hervormde gezinnen. Allebei gingen ze naar de evangelische School voor Journalistiek en kwamen ze bij de EO terecht. Tijs wil weten waarom hun wegen daarna scheidden. Margriet groeide op in een orthodox hervormd gezin. Dat gaf haar als kind geborgenheid. In haar tienerjaren kreeg de straffende God de overhand. Als Margriet door haar ouders tegen haar zin naar een reformatorische middelbare school wordt gestuurd, begint haar geloof te wankelen. Tijdens haar puberteit ontdekte Margriet dat ze homoseksueel is, maar dat houdt ze lang voor zichzelf. Volgens Margriet heeft haar homoseksualiteit niet automatisch geleid tot haar afscheid van haar geloof in een persoonlijke God. Een jaar of tien geleden merk

In Adieu God? gaat Tijs van den Brink in gesprek met kerkverlaters. Zij zijn christelijk opgevoed en gingen vroeger naar de kerk. Wat is daarvan over? Presentator en Opzij-columnist Sofie van den Enk is te gast in deze atypische aflevering van Adieu God?. Sofie werd door haar ouders niet christelijk opgevoed, maar ging af en toe met haar opa en oma mee naar de kerk. Haar interesse groeide en tijdens haar studententijd in Groningen volgde ze een Alpha-cursus: een basiscursus over het christelijke geloof. Ondanks haar interesse heeft Sofie nooit de stap durven zetten om christen te worden. Tijs legt haar een aantal argumenten vóór en tegen voor. Zou Sofie aan het einde van deze aflevering weten wat ze wil? Haar sociale omgeving speelt een grote rol in haar twijfel om als christen ‘uit de kast’ te komen. Ondanks haar aarzeling heeft ze een aantal ‘godservaringen’ gehad. ‘De geboorte van mijn kinderen bijvoorbeeld! Mensen zonder kinderen zullen zeggen dat het gewoon een samenklontering van cellen is, maar op de

In Adieu God? gaat Tijs van den Brink in gesprek met kerkverlaters. Zij zijn christelijk opgevoed en gingen vroeger naar de kerk. Wat is daarvan over? In zijn jeugd was politiek commentator Sywert van Lienden actief in de Katholieke Kerk. Hij vond geen bevrijding in het geloof. Sywert van Lienden groeide op als ‘verdwaalde katholiek op de Veluwe’. Hij ging elke zondag naar de kerk, was misdienaar, bezocht katholieke vakantiekampen en liep mee tijdens processies. Sywert was een jaar of tien toen hij het boekje Kaas en de evolutietheorie van Bas Haring las. Op het gymnasium in Amersfoort kwam Sywert in aanraking met filosofie en dat voelde voor hem als een bevrijding. Zijn katholieke achtergrond en liefde voor kunst komen samen in zijn tentoonstelling voor het Pop-Up Museum van de Wereld Draait Door. In datzelfde programma maakte hij een grote fout door onderzoeken over criminaliteit en etniciteit verkeerd uit te leggen. Iets dat hij zichzelf niet kan vergeven. Toch vindt hij een God die alles vergeeft een ge

In Adieu God? gaat Tijs van den Brink in gesprek met kerkverlaters. Zij zijn christelijk opgevoed en gingen vroeger naar de kerk. Wat is daarvan over? Tijs van den Brink praat met dirigent Pieter Jan Leusink over zijn kerkelijke verleden en over de rol die het geloof in zijn leven heeft gespeeld. Voor dirigent Pieter Jan Leusink is het nu hoogseizoen: hij dirigeert de Matthäus-Passion. Muziek zit in zijn genen. Hij groeide op in een muzikaal, gereformeerd gezin. Na een schandaal in de kerk, waarbij de dominee mogelijk met catechisanten gekust zou hebben, vertrekt het gezin Leusink naar een andere kerk. Leusink is zesentwintig als hij de kerkdeuren achter zich dichtslaat. Jarenlang zoeken zijn ouders hem niet meer op. Als Leusink na zijn scheiding een nieuwe vriendin krijgt en ze samen zes kinderen moeten opvoeden, belt zijn vriendin bij zijn ouders aan. 'Ze zei: Jullie zijn zo christelijk, maar het is niet christelijk wat jullie doen. Toen kwamen ze weer. Eerst mijn moeder en later mijn vader.' Terugkijke

In Adieu God? gaat Tijs van den Brink in gesprek met kerkverlaters. Vanavond is Bart Chabot in het programma te gast. Dichter en schrijver Bart Chabot leidt Tijs van den Brink rond op zijn vroegere middelbare school, het katholieke Aloysius College in Den Haag. Bart was een onhandelbare leerling en werd na drie dagen gelijk een week geschorst vanwege wangedrag. Ook thuis ging het niet goed. De ouders van Bart wisten zich geen raad met hem. Bart is katholiek opgevoed. Het gezin Chabot bad elke avond na het eten. Nadat Bart bevriend raakte met Herman Brood en Jules Deelder, wat zijn ouders verschrikkelijk vonden, sloeg hij het boek van zijn familie dicht. Hij heeft al jaren geen contact meer. Bart verrast Tijs door te vertellen dat hij overweegt om binnenkort toch bij zijn vader langs te gaan. Hernieuwd contact met God zal hij niet overwegen. ‘Je moet kunnen leven met het mysterie, met het raadsel, met de geheimenissen. Dat we heel veel niet weten, nooit zullen weten en dat dat ook helemaal niet erg is.’

In Adieu God? gaat Tijs van den Brink in gesprek met kerkverlaters. Zij zijn christelijk opgevoed en gingen vroeger naar de kerk. Wat is daarvan over? Tijs van den Brink ontmoet Sjuul Paradijs, voormalig hoofdredacteur van de Telegraaf. Kort na zijn ontslag als hoofdredacteur van de Telegraaf stond Sjuul Paradijs op het punt om de Amsterdamse Vredeskerk binnen te stappen voor een goed gesprek met de pastoor. Hij deed het niet. Tijs van den Brink ontmoet Sjuul in diezelfde kerk, de kerk van zijn jeugd, voor een nostalgisch gesprek over zijn katholieke jeugd.

In Adieu God? gaat Tijs van den Brink in gesprek met kerkverlaters. Zij zijn christelijk opgevoed en gingen vroeger naar de kerk. Wat is daarvan over? Midas Dekkers gunt het ieder kind om op te groeien in een systeem, en hij is zelf blij dat dat systeem in zijn leven de katholieke kerk was. Zijn jeugd was onstuimig en het geloof hielp hem het leven te begrijpen. Zijn moeder scheidde drie maal van zijn vader, met haar nieuwe man opende zij een café waar Midas opgroeide. Twee zusjes van hem waren 'ongelukkig', oftewel zwaar gehandicapt. De beelden van hun lijden maakten diepe indruk op hem. Als kleine jongen verloor hij zijn geloof toen een pater, die hem les gaf, geen antwoord kon geven op Midas' vraag of hij nou echt geloofde wat hij vertelde over God. De evolutietheorie werd voor Midas al snel een nieuw fundament onder zijn wereldbeeld, maar troost heeft hij er niet kunnen vinden.

In Adieu God? gaat Tijs van den Brink in gesprek met kerkverlaters. Zij zijn christelijk opgevoed en gingen vroeger naar de kerk. Wat is daarvan over? Schrijver Arthur Japin vertelt aan Tijs van den Brink over zijn katholieke opvoeding. Hij vond de mis prachtig, maar met de biecht had hij moeite. Arthur werd jarenlang gepest en vroeg zich af wat hij zelf dan verkeerd had gedaan. Als kind voerde hij gesprekken met 'Jezuke', zoals hij Jezus noemde, maar op den duur was het meer een monoloog en stopte hij ermee. Inmiddels gelooft hij niet meer, ook al zou hij dat wel willen.

In Adieu God? gaat Tijs van den Brink in gesprek met kerkverlaters. Zij zijn christelijk opgevoed en gingen vroeger naar de kerk. Wat is daarvan over? Tijs van den Brink ontmoet cabaretier presentator Jandino Asporaat. In het gesprek gaat het over de kerk, smurfen en geloof. Cabaretier en presentator Jandino Asporaat groeide op in een zeer gelovig milieu. In Rotterdam ging hij naar een pinkstergemeente waar hij veel herinneringen aan heeft. Tijs verrast hem tijdens het gesprek door een Smurf op tafel te leggen. Wat heeft dat met Jandino's kerkelijke achtergrond te maken? En gelooft hij nog in God?

In Adieu God? gaat Tijs van den Brink in gesprek met kerkverlaters. Zij zijn christelijk opgevoed en gingen vroeger naar de kerk. Wat is daarvan over? Tijs van den Brink ontmoet musicalster Pia Douwes in het Eemklooster in Amersfoort. Pia was twaalf jaar toen zij, op eigen verzoek, naar het toenmalige katholieke meisjesinternaat ging. Bijna al haar ooms en tantes waren non of priester, iets dat voor Pia heel normaal was. Inmiddels gaat ze zelf niet meer naar de kerk. Tijs is benieuwd welk advies Pia de kerken zou geven om de boodschap van het evangelie op een aantrekkelijke wijze over te brengen.

In Adieu God? gaat Tijs van den Brink in gesprek met kerkverlaters. Zij zijn christelijk opgevoed en gingen vroeger naar de kerk. Wat is daarvan over? Paul Witteman is dankzij zijn rol als presentator van meerdere televisieprogramma’s een van de bekende VARA medewerkers geworden. Zijn programma’s hebben vooral te maken met politiek, journalistiek en muziek. Door de kerk heeft hij een passie voor muziek overgehouden. Het geloof heeft geen plaats meer in zijn leven. Na de HBS afgerond te hebben, ging Paul Witteman naar het conservatorium om piano te studeren. Omdat hij zichzelf niet goed genoeg vond, stopte hij deze opleiding voortijdig. Hierna studeerde hij een jaar politicologie. Ook deze studie rondde hij niet af. Via de schrijvende pers kwam hij bij de VARA terecht, waar hij eerst radioprogramma’s maakte. Later werd hij door zijn televisiewerk een van de VARA-gezichten. Paul Witteman zong als koorknaap in de kerk in Overveen. Hij hield er een levenslange liefde voor Bach en andere religieuze muziek aan

In Adieu God? gaat Tijs van den Brink in gesprek met kerkverlaters. Zij zijn christelijk opgevoed en gingen vroeger naar de kerk. Wat is daarvan over? Marion Pauw heeft verschillende succesvolle boeken op haar naam staan. Haar inspiratie haalt zij onder andere uit haar dagelijks leven. Zij heeft een kerkelijke achtergrond, maar keerde de kerk de rug toe door een opmerking die iemand over haar seksleven maakte. Marion Pauw werd op 19 augustus 1973 in Australië geboren en emigreerde op haar zesde naar Nederland. Zij is auteur, freelance publicist en copywriter. Het eerste boek dat zij schreef, is Villa Serena. Met het boek Daglicht brak zij in 2008 definitief door naar het grote publiek. Met dit boek won zij de de Gouden Strop. Daarna schreef zede boeken Zondaarskind, Jetset en De Wilden. Thrillerschrijfster Marion Pauw groeide op in een evangelische kerk. De kerk verloor haar interesse, maar na een verblijf in Canada koos ze vol enthousiasme voor het geloof en liet zich dopen. Na een ongevoelige opmerking

In Adieu God? gaat Tijs van den Brink in gesprek met kerkverlaters. Zij zijn christelijk opgevoed en gingen vroeger naar de kerk. Wat is daarvan over? Jan Siebelink beschreef het zware geloof van zijn vader in 'Knielen op een bed violen', maar vertelt nu in zijn nieuwe roman 'Margje' ook over zijn moeder. Weggelopen uit de kerk Zelf deed hij belijdenis in de Hervormde Kerk, maar besloot als jonge dertiger op een ochtend resoluut de kerk uit te lopen om nooit meer terug te keren. Hoe ouder hij wordt, hoe meer hij ontdekt dat het geloof zelf hem niet loslaat.

In Adieu God? gaat Tijs van den Brink in gesprek met kerkverlaters. Zij zijn christelijk opgevoed en gingen vroeger naar de kerk. Wat is daarvan over? Jon van Eerd is vooral bekend van musicals, komedies en kluchten. In Adieu God? gaat hij echter in op een pijnlijke periode van zijn jeugd. Hij verbleef als puber een aantal jaar in het Limburgse katholieke jongensinternaat Bleijerheide. Jon wist dat hij daar geen fijne tijd gehad had, maar kwam pas recent tot de conclusie dat hij herinneringen aan het seksueel misbruik waar hij slachtoffer van was verdrongen had. 'Ik heb er met niemand gesproken. Ik werd emotioneel gechanteerd door die mannen.' Alleen in de eenzaamheid en de stilte van de kapel durfde hij hardop te zeggen wat er gebeurde. 'Ik weet niet of ik tegen God praatte.' Hij vertelt open over het sterfproces van zijn beide ouders, die hij wel wat geloof gegund had. 'Mijn moeder is bang, boos, letterlijk gillend en trappend gestorven. Ik ben zelf ook bang voor de dood, maar ik zal alles doen om te voor

In Adieu God? gaat Tijs van den Brink in gesprek met kerkverlaters. Zij zijn christelijk opgevoed en gingen vroeger naar de kerk. Wat is daarvan over? Rond de jaarwisseling overleed de vader van radio-dj en kunstenaar Ruud de Wild. Tegen Tijs van den Brink vertelt hij over de vragen die hij had willen stellen aan zijn sterfbed, maar pas besprak in zijn toespraak op de begrafenis.

In Adieu God? gaat Tijs van den Brink in gesprek met kerkverlaters. Zij zijn christelijk opgevoed en gingen vroeger naar de kerk. Wat is daarvan over? Hans Klok koestert bijzondere herinneringen aan de kerk. Als klein jongetje was hij regelmatig te vinden in de Taborkerk in Purmerend. Overigens niet alleen om naar de dienst te gaan, maar vooral om te repeteren voor zijn goochelshows. "Ik had me geen beter podium kunnen wensen." Kan een illusionist in God geloven of is dat een illusie? Tijs van den Brink neemt Nederlands bekendste illusionist onder de loep.

In Adieu God? gaat Tijs van den Brink in gesprek met kerkverlaters. Zij zijn christelijk opgevoed en gingen vroeger naar de kerk. Wat is daarvan over? Schrijver, taalkundige en cabaretier Wim Daniëls ging als klein jongetje trouw naar de kerk. Toch vond hij de kerk één grote poppenkast.

In Adieu God? gaat Tijs van den Brink in gesprek met kerkverlaters. Zij zijn christelijk opgevoed en gingen vroeger naar de kerk. Wat is daarvan over? Aan de keukentafel Open, maar ook heel persoonlijke gesprekken over God, de kerk en geloven, gewoon ‘aan de keukentafel’ bij BN’ers thuis, of in de kerk van hun jeugd; dat is de insteek van Adieu God?. Ondanks hun religieuze opvoeding kwam er een moment dat de gasten van Adieu God? hun banden met de kerk verbraken. Is het verhaal achter hun beslissing een confronterende spiegel voor christenen, of ligt de oorzaak van hun kerkverlating elders?

In Adieu God? gaat Tijs van den Brink in gesprek met kerkverlaters. Zij zijn christelijk opgevoed en gingen vroeger naar de kerk. Wat is daarvan over? In 'Adieu God?' ontmoet Tijs van den Brink bekende Nederlanders die, ondanks hun christelijke opvoeding, de kerk vaarwel hebben gezegd. Verlieten ze daarmee ook God en hun geloof? In de vierde aflevering D66-kamerlid Pia Dijkstra die als kind enorm bang was voor de dood. "Het leek me verschrikkelijk dat de mensen van wie je zoveel houdt er niet meer zouden zijn. Als kind bad ik daarom wel eens: 'God, kan dat nou niet anders?'"