Bernard Hammelburg | Bnr

Morgen is het precies een jaar geleden sinds Rusland Oekraïne binnenviel. Onze Europa verslagever Geert Jan Hahn is vanochtend in Kiev aangekomen. Ondanks de extra maatregelen voor een gevreesde Russische aanval morgen, zag hij vanochtend een ochtendspits als iedere andere dag in de metro van Kiev. Maar gaat er wel een Russische aanval op Kiev komen morgen? Ondertussen nemen namelijk ook de spanningen rondom Moldavië toe.     See omnystudio.com/listener for privacy information.

Morgen, een jaar geleden, was Oekraïne een dubieus land, corrupt, in de greep van oligarchen, geleid door een al evenzeer gewantrouwde oud-komiek die Oekraïens sprak met een zwaar Russisch accent. Nederland had een associatieverdrag met het land bij referendum afgewezen, en draaide pas bij toen een inlegvel werd toegevoegd waarin de weg naar EU-lidmaatschap nadrukkelijk werd geblokkeerd.  Morgen, een jaar geleden, was Oekraïne al acht jaar in oorlog met Rusland, dat een deel van het land had bezet dat het nu heeft geannexeerd – toen met groene mannetjes, nu met rekruten en huurlingen. Europa riep dat het een schande was. Er was deernis over 14.000 doden. Er waren onderhandelingen in Minsk. Er was vooral veel Russisch gas.  Morgen, een jaar geleden, dachten we allemaal – de gewantrouwde oud-komiek voorop – dat de Russen niet zouden binnenvallen. Met uitzondering van Joe Biden, die het allemaal zag aankomen. Niemand luisterde, misschien omdat hij zo mompelt. Of omdat het, met de geringe Russische legermacht lan

De Duitse minister van buitenlandse zaken Anna Baerbock heeft China laten weten dat het verantwoordelijk is voor de wereldvrede en dus geen wapens aan Rusland moet leveren. Ook de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Blinken en EU-buitenlandchef Borell maken zich zorgen over mogelijke Chinese wapenleveranties aan Rusland. China ontkent tot nu toe dat het van plan is wapens te leveren. See omnystudio.com/listener for privacy information.

De oorlog in Oekraïne nadert het, tragische, éénjarig jubileum. Voor BNR Nieuwsradio dé gelegenheid om de geopolitieke kopstukken van de zender weer bij elkaar te roepen in: De Alliantie. Aan tafel bij Liesbeth Staats: Bernard Hammelburg, Rob de Wijk, Geert Jan Hahn en Floris Akkerman. Samen nemen zij de belangrijkste gebeurtenissen van het afgelopen jaar door. Hoe groot is het militair falen van de Russen geweest? Wat was het kantelpunt voor Oekraïne? En wat betekent dit voor de geopolitieke verhoudingen? De Alliantie met Bernard Hammelburg, Rob de Wijk, Geert Jan Hahn en Floris Akkerman is een samenwerking van alle geopolitieke podcasts van BNR. Amerika Podcast Boekestijn & De Wijk De Strateeg De Wereld BNR Europa PerestrojkastSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Het Westen blijft met elkaar in gesprek over wapens voor Oekraïne. Volgens CDA-Europarlementariër Esther de Lange laat dat zien dat Europa een economische reus is, maar op militair gebied nog steeds een absolute dwerg. Wat haar betreft moet er een Europese veiligheidsraad komen waar ook de Britten aan tafel zitten. Dat zegt De Lange in BNR De Wereld tegen Bernard Hammelburg. Luister ook | 'Proces voor EU-lidmaatschap Oekraïne kan niet worden versneld' De situatie in Iran De demonstraties in Iran zijn niet meer zo massaal als een paar maanden geleden. Maar dat wil niet zeggen dat de onrust daarmee verdwenen is. Iraans mensenrechtenverdediger en jurist Sander Terphuis ziet nog altijd een grote verzetsbeweging in het land, die zich opmaakt voor meer demonstraties van het voorjaar. De concessies die zijn toegezegd door de Iraanse overheid doet hij af als een wassen neus. Lees ook | China en Iran halen banden aan Europa Update | Een blik op de oorlog vanuit Oost-Europees perspectief Het één-jarig jubileum van de o

Er is verwarring ontstaan over de levering van Nederlandse tanks aan Oekraïne. Het hele plan om Oekraïne snel van moderne tanks te voorzien lijkt in het water te vallen. Ondertussen vrezen experts dat de noodzaak van die tanks ook afneemt naarmate het verwachte Russische luchtoffensief dichterbij komt. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Dat de militaire steun aan Oekraïne zou leiden tot het kannibaliseren van de westerse defensie was voorspeld. Het leveren van geavanceerde wapens kan niet anders gaan dan ten koste van de eigen slagkracht. Amerika zit wat ruimer in zijn militaire jasje, dus wordt niet kwetsbaarder door de levering van HIMAR-artillerie. Nederland wordt dat wél door het uitlenen van, bijvoorbeeld, Patriot-afweergeschut. Wat doen we als er een tweede oorlog uitbreekt?  Dat klinkt misschien vergezocht, maar op die eerste oorlog, vlak om de hoek, hadden we ook niet gerekend. De Amerikanen hebben de zogenoemde ‘twee theater’-doctrine, dus de krijgsmacht moet paraat en geoutilleerd zijn voor het voeren van twee oorlogen tegelijk. Toch zitten ook daarin scheurtjes, want daarvoor is eigenlijk ‘volledige paraatheid’ van de luchtmacht nodig. Die was in 1961 door John Kennedy ingesteld. Het betekende dat de vloot van met kermwapens uitgeruste B-52 bommenwerpers op elk moment kon uitrukken, compleet met begeleidende straaljagers en tankvl

Volgens NAVO baas Stoltenberg is het gevreesde Russisch voorjaarsoffensief al begonnen. Oekraïne heeft dus dringend meer materieel nodig, maar de voorraadkasten in het Westen raken ondertussen leeg. De productie van nieuwe wapens en munitie is echter geen kwestie van een druk op de knop. En moeten we ons zorgen maken over de Russische vliegtuigen boven Polen die de Nederlandse luchtmacht gisteravond onderschepte?  See omnystudio.com/listener for privacy information.

President Zelensky benadrukte in zijn speech in het Europees Parlement dat Oekraïne bij de Europese familie hoort. Daar hoort voor hem dan ook het EU-lidmaatschap bij. Europa moet Oekraïne helpen om de criteria voor het lidmaatschap te halen, maar de procedure zelf kan niet worden versneld zegt PvdA-Europarlementariër Thijs Reuten in BNR De Wereld. Luister ook | 'Steun Oekraïne tot aan de onderhandelingstafel' Europa Update | de speech van Zelensky De speech van Zelensky in het Europees Parlement maakte indruk op de Europarlementariërs. Europaverslaggever Geert Jan Hahn belicht de belangrijkste punten en Europarlementariër Thijs Reuten beschrijft de sfeer in Brussel. Lees ook | Dit zei Zelenski vandaag in Brussel Tweede Kamerleden op bezoek in Oekraïne De commissie Buitenlandse Zaken van de Tweede Kamer heeft aan het begin van de week in het geheim een bezoek gebracht aan Oekraïne. De Kamerleden bezochten parlementariërs in Kiev en keken wat de gevolgen zijn van de oorlog in plaatsen als Boetsja en Irpin. Te

Hoewel voormalig acteur en komiek Volodymyr Zelensky in eerste instantie niet serieus werd genomen als nieuwe president van Oekraïne, begrijpt hij bijzonder goed hoe hij het diplomatieke spel moet spelen. Gisteren was hij in Londen om met premier Rishi Sunek te praten, waarna Europa natuurlijk niet kon achterblijven. Na een onderhoud met Emmanuel Macron en Olaf Scholz spreekt hij vandaag het Europese parlement toe in Brussel.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Russische mannen hebben één ding voor op Oekraïners: ze kunnen er tussenuit piepen. Deze week kwam dat weer in het nieuws toen bleek dat inmiddels 200.000 Russen zijn neergestreken in Servië, waar ze zich, door de etnische en historische banden, thuis voelen. Lastig voor Servië, want het land moet schipperen tussen loyaliteit aan Rusland en het kandidaat-lidmaatschap van de EU.  Vooral Russen met een goede opleiding, geld en contacten nemen met honderdduizenden tegelijk de wijk. Het gemakkelijkst is dat naar landen waarvoor ze geen visum nodig hebben, zoals Kazachstan, Armenië en Georgië, hoewel het niet zonder spanningen verloopt. De gastlanden bieden immers onderdak aan deserteurs.  Vanaf de eerste dag van de oorlog, op 24 februari, kregen Oekraïense mannen een verbod om hun land te verlaten. Wat niet betekent dat al die mannen hun land van ganser harte verdedigen. Achter het verhaal van onmiskenbare moed schuilt het drama van de mannen die orders negeren, dronken worden, of simpelweg ervan door gaan  –dese

Het is waarschijnlijk dat de Oekraïense president Zelensky komende donderdag naar Brussel afreist. Hij zal daar zijn op uitnodiging van de voorzitter van de Europese Raad om het Europese Parlement toe te spreken. Naast ontmoetingen met staatshoofden en regeringsleiders die op dat moment in Brussel zijn zal hij ongetwijfeld weer zijn verlanglijstje benoemen.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Na de toezegging van de tanks heeft Oekraïne een nieuw wensenlijstje op tafel gelegd, maar het Westen weigert vooralsnog om F16's te leveren. Ron Keller, voormalig ambassadeur in Rusland, Oekraïne, Turkije en China, vindt dat het Westen elke dag de vraag moet stellen wat nodig is voor Oekraïne, totdat de partijen aan de onderhandelingstafel zitten. Bernard Hammelburg spreekt met hem. Luister ook | 'Russisch offensief lijkt zich te richten op Loehansk' EU-top in Kiev Een batterij aan Eurocommissarissen is aangekomen in Kiev voor de EU-top. Europa-verslaggever Geert Jan Hahn legt uit hoe Oekraïne naar die top kijkt. Stiekem hoopt het land binnen afzienbare termijn al lid te kunnen worden van de EU. Oud-ambassadeur Ron Keller acht dat onwaarschijnlijk, maar vindt wel dat de EU Oekraïne een vooruitzicht moet geven. Lees ook | Finland en Zweden blijven samen gaan voor NAVO-lidmaatschap Herschrijving van de geschiedenis in Rusland Stalin was een held en de Rusland telde echt mee onder zijn leiding en in de Tsarenti

Eurocommissarissen zijn onderweg naar de Oekraïense hoofdstad Kiev voor een top. De jaarlijkse top staat deze keer volledig in het teken van de situatie in Oekraïne. Vrijdag wordt waarschijnlijk meer verteld over een speciaal Oekraïne tribunaal in Den Haag en welke rol de EU daarin wil spelen. Ook op de agenda staat dat buitenland chef van de EU Josep Borrell zal aankondigen dat 30.000 Oekraïners militair getraind zullen gaan worden door EU landen.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Na weken onenigheid en twijfel binnen de NAVO is weliswaar het besluit genomen om tanks aan Oekraïne te leveren, maar die komen op z’n vroegst pas in het begin van de zomer. Dat is te laat voor het verwachte Russische voorjaarsoffensief. De kans op levering van gevechtsvliegtuigen, Zelensky’s volgende wens, is gering. Waterdichte sancties bestaan niet. Dat laatste komt omdat landen binnen en buiten het bondgenootschap niets met sancties te maken willen hebben. Hongarije ligt voortdurend dwars, maar Orban staat daar niet alleen in. De Kroatische president Milanovic, die deze week de woede van Zelensky over zich heen kreeg vanwege de stelling dat ‘de Krim nooit meer deel van Oekraïne wordt,’ is ook tegen sancties. Tekenend is verder de weigering van Brazilië om Oekraïne te helpen, want president Lula vindt dat hij niets met dit conflict te maken heeft. En dan de lange neus die de Saoedi-Arabische kroonprins Mohammed bin Salman trekt tegen het Westen. Hij kwam met Poetin overeen dat het oliekartel Opec+ het huid

In november 1956 viel de Sovjetunie Hongarije binnen, dat een poging had gedaan zich te ontworstelen uit de greep van het Kremlin. Russische soldaten drukten met geweld de geest van de vrijheid terug in de fles. In 1968 gebeurde hetzelfde in Tsjecho-Slowakije, dat een voor Moskou onaanvaardbare, liberalere koers wilde inzetten. De Praagse Lente werd met geweld beëindigd door binnenrollende Russische T-72 tanks.  We denken er niet meer aan, maar ook toen waren we verbijsterd over oorlog in Europa. Ook toen waarschuwden politici, academici en journalisten voor het gevaar van een derde wereldoorlog. Wie een Russische invasie vreesde, kon terecht bij de Nederlandse Emigratie Dienst, die voor landverlaters de overtocht betaalde naar Australië, Nieuw Zeeland, Canada of Amerika, plus 60 dollar in contanten per persoon voor de eerste kosten. De politieke overweging had overigens niets met geopolitiek te maken. De toenmalige regeringen vonden Nederland, met 11 miljoen inwoners, te vol.  De emoties over de oorlog in Oe

Soms kunnen mediamomenten de geschiedenis in ons collectieve geheugen beitelen. Het  ‘ijzeren gordijn,’ voor het eerst gebruikt door Churchill in een toespraak, het naakte meisje in Vietnam, op de vlucht voor een napalmbombardement, het dode Syrische jongetje op een Turks strand. Een foto, een citaat, een fragment – het zijn de illustraties van de geschiedenis.  In de jaren ’60 was Walter Cronkite, de presentator van het TV-journaal van het Amerikaanse CBS, de meest vertrouwde nieuwsbron. Na het voor de Amerikanen dramatisch verlopen Tet offensief, in 1968 in Vietnam, maakte hij een documentaire van een uur, waarin hij concludeerde dat Amerika met een verkeerde oorlog bezig was, die gedoemd  was een patstelling te worden. President Johnsons commentaar: ‘Als ik Cronkite heb verloren, heb ik het Amerikaanse hartland verloren.’ Het zou nog tot 1975 duren voordat de Amerikanen Vietnam verlieten, minus de 58.000 soldaten die er waren gesneuveld.  De New York Post, een tabloid, populair en pro-Republikeins, maakte

Wat misschien het meest verontrustende is aan de mislukte staatsgreep in Brazilië, is dat Jair Bolsonaro bijna letterlijk het draaiboek van Donald Trump heeft gebruikt. Zijn weigering om zijn nederlaag te erkennen, zijn demonstratieve boycot van de inhuldiging van opvolger Lula da Silva, en de goed georganiseerde bestorming en vernieling van het parlementsgebouw, het presidentiële paleis en het hooggerechtshof door een menigte aanhangers – het was vrijwel een kopie van de bestorming van het Capitool in Washington, twee jaar geleden.  Steve Bannon, het strategische brein achter de bestorming van het Capitool, voorspelde op 5 januari 2021, één dag voor de bestorming, in zijn podcast, War Rooms, een ‘revolutie’ in Washington. ‘Morgen breekt de hel los,’ zei hij. De gewelddadige actie in Brasilia noemde hij in zijn podcast ‘#Braziliaanse lente,’ en de deelnemers aan het geweld ‘vrijheidsstrijders.’ Tegen de Washington Post zei hij: ‘de beweging is als het ware de Bolsonaros gepasseerd, zoals Amerika inmiddels al

Rusland is een supermacht, dachten we. Na bijna elf maanden oorlog is van dat fabeltje weinig over, of althans: een veel kleiner land kan, met veel wilskracht en westerse hulp, die supermacht tegenhouden. Hoe lang weet niemand, maar als het Afghanistan na negen jaar is gelukt van de supermacht te winnen, maakt Oekraïne op zijn minst ook een kans. Tot nog toe zijn de Russen, in elk geval militair, een stelletje oenen, die hun falen vergelden met verbijsterende wreedheden.  Nu is het oppassen geblazen, want, zoals Vladimir Poetin zegt, Rusland is een groot land en we hebben geduld. Wie weet wat hij nog in petto heeft, en waar staat dat de westerse financiële en materiële steun overeind blijft? De vraag is niettemin waarom de Russen blunderen.  Een deel van het antwoord hebben we: de krijgsmacht is een zootje, met officieren die niets van strategie begrijpen en soldaten die ongemotiveerd en ongetraind naar het front worden gestuurd. De generaals hebben geen flauwe notie van wat aanvoerroutes betekenen, dus hoe j

‘Dramatisch.’ Zo omschrijven ziekenhuizen in Duitsland, en in iets mindere mate in België en Nederland, de situatie op hun intensive care. Bomvol, en het aantal patiënten blijft zich opstapelen. Klinkt als Ground Hog Day? Daar gaan we weer…  Alleen: dit gaat niet over corona, en ook niet over alle IC-bedden, maar over het RS-virus. Dat bestaat al sinds mensenheugenis, en leidt meestal tot een stevige verkoudheid. Maar voor senioren kan het fataal zijn, en ook voor kleine kinderen. En daar wringt de schoen, want we zitten in een heuse RSV-epidemie, en er is niet voldoende IC-capaciteit voor baby’s, peuters en kleuters. Voor bejaarde, ernstig zieke coronapatiënten werd op het hoogst van de pandemie triage gepleegd, wat zoveel betekent dat een medische poortwachter uitmaakte wie de IC in mocht en wie niet. Bejaarde, ernstige zieke coronapatiënten werden, zogezegd, weggegooid. Geen systeem is wreed genoeg om datzelfde te doen met kleine kinderen.  Het RS-virus is geen kleine jongen. Alleen al in Amerika sterven e