Bureau Buitenland

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky landt vanmiddag in Berlijn, op uitnodiging van bondskanselier Friedrich Merz. Die laatste lijkt een voortrekkersrol te willen nemen in de Europese steun aan Oekraïne, en zei eerder deze week dat door Duitsland geleverde wapens nu ook in diep in Rusland mogen worden ingezet. Wat betekenen die uitspraken precies? En hoe hoopvol gaat Zelensky dit gesprek in? Daarover defensie-expert van de VRT Jens Franssen.   (08:57) De daders en slachtoffers van kindermisbruik op de Filipijnen Kindermisbruik op de Filipijnen is een schrijnende en wijdverspreide realiteit: één op de vijf kinderen wordt er slachtoffer van. Documentairemaker Roel Nollet trok samen met onderzoeksjournalist Peter Dupont, die jarenlang undercover werkte om netwerken van kinderhandel en seksueel geweld bloot te leggen, naar het hart van deze duistere wereld. In de pas uitgekomen documentaire De Overlevers volgen ze slachtoffers én daders van kindermisbruik. Hoe dat was, vertellen ze vanmiddag. Presentatie

Openlijke kritiek van Duitsland op het militaire optreden van Israël: lang leek dat onmogelijk. Toch heeft bondskanselier Merz gisteren precies dat gedaan. Volgens hem zijn de aanvallen van Israël op Gaza niet meer te rechtvaardigen door de strijd tegen Hamas, en kunnen ze zelfs strijdig zijn met het internationaal humanitair recht. Daarmee lijkt de Duitse steun aan Israël niet meer zo onvoorwaardelijk als voorheen. Wat deze mogelijke koerswijziging inhoudt, bespreken we met Marja Verburg van het Duitsland Instituut. Trumps totaalpakket "Big beautiful bill". Zo heet het totaalpakket waarmee Donald Trump zijn complete politieke agenda in één keer door het parlement wil krijgen. Formeel is het een fiscaal plan voor belastingverlaging en bezuinigingen. Maar om in één keer klaar te zijn met het Huis van Afgevaardigden en de Senaat heeft hij ook zijn overige plannen, van deportaties tot het stimuleren van fossiele energie in het dikke dossier opgenomen. Niet alle Republikeinen zijn er even blij mee. Komt dit enor

De Europese Commissie wil radicaal breken met het traditionele model van ontwikkelingshulp. In een uitgelekt plan wordt hulp voortaan gekoppeld aan binnenlandse EU-belangen, zoals migratie en grondstoffen. Volgt Brussel hiermee het voorbeeld van Trump? Die vraag leggen we voor aan Brussel-correspondent Rik Rutten van NRC. (10:17) Spannende verkiezingsrace in Suriname  Een nek-aan-nek uitslag tussen de voormalige regeringspartij NDP en de VHP van zittend president Santokhi dwingt de politieke rivalen tot samenwerking. Maar hoe haalbaar is dat met het beladen erfgoed van Bouterse en diepe maatschappelijke tegenstellingen in een land dat reikhalzend uitkijkt naar oliedollars? Over de betekenis van de uitslag journalisten Iwan Brave en Roy Khemradj.  Presentatie: Laila Frank 

Filosoof en hoogleraar Haroon Sheikh is net terug van een studiereis door de Verenigde Staten. Hij komt vertellen over het nieuwe buitenlandbeleid van de Amerikanen en schetst op de wereldkaart de contouren van de nieuwe wereldorde. (18:00) Russische ogen op de Kaukasus NRC-journalist Eva Cukier schuift aan over de Kaukasus. Het is de achtertuin van Rusland en er zit rijkelijk olie en gas in de grond. Genoeg ingrediënten dus voor grootmachten om hier een vinger in de pap te willen hebben. Presentatie: Sophie Derkzen

Het Britse gevangenissensysteem staat onder grote druk: de gevangenissen barsten uit hun voegen en alle cellen zitten vol. Daarom zijn er ingrijpende hervormingen gepresenteerd. Zo zouden ​gevangenen eerder vrijgelaten worden. In Nederland leidde dit tot grote politieke ophef. Hierover correspondent Anne Saenen.   (08:50) Politiegeweld in de VS vijf jaar na dood George Floyd “I can’t breathe, I can’t breathe...”, komend weekend is het vijf jaar geleden dat George Floyd door een politieagent werd gedood. Hoe staat het nu met het politiegeweld en racisme? Daarover Amerika-kenner Carol Rock en Serginho Roosblad, die de film Documenting Police Use of Force maakte. Presentatie: Tim de Wit

De Franse president Macron kondigt maatregelen aan tegen vermeende pogingen van de Moslimbroederschap om via scholen, moskeeën en lobby in zowel Frankrijk als de EU politieke invloed uit te oefenen. Correspondent Eva Rammeloo over het uitgelekte inlichtingenrapport dat spreekt van ondermijning van seculiere waarden. (14:25) Amerikaanse sancties maken Strafhof het leven zuur Sinds de sancties van president Trump zijn ingegaan, wordt duidelijk hoe vergaand de impact is op het werk van het Internationaal Strafhof. Personen en instanties die meewerken aan het onderzoek naar mogelijke oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid van premier Netanyahu wordt het werk onmogelijk gemaakt. Overleeft het Strafhof wel vier jaar Trump, en welke verantwoordelijkheid heeft Nederland als gastland? Daarover is te gast Fons Orie, voormalig rechter aan het Joegoslaviëtribunaal. Presentatie: Tim de Wit  

Vandaag brengt de Zuid-Afrikaanse president Cyril Ramaphosa een bezoek aan Donald Trump in het Witte Huis. Het belooft een ongemakkelijk treffen te worden: de relatie tussen beide landen is op een dieptepunt na het opmerkelijke besluit van Trump om witte boeren uit Zuid-Afrika op te nemen als vluchtelingen. Bram Vermeulen is voor zijn programma Frontlinie in Zuid-Afrika en praat ons bij.   (17:36) Het verwoeste tienertheater van Soemy In Soemy, een stad in het noordoosten van Oekraïne, richtten de Russen iets meer dan een maand geleden, op Palmpasen, een bloedbad aan, door twee raketten op het centrum af te schieten. Eén van de raketten trof een theater voor tieners. Zij waren niet aanwezig, maar raakten wel hun toevluchtsoord kwijt. Verslaggever Michiel Driebergen ging er kijken. Presentatie: Laila Frank

De Israëlische militaire aanvallen op Gaza worden steeds feller, en daarmee groeit ook de internationale druk op Israël. Zelfs trouwe bondgenoten als Frankrijk, het VK en Canada spreken nu van “concrete acties”. De EU-ministers bespreken vandaag of het associatieverdrag met Israël moet worden opgeschort. Wat kan Europa werkelijk doen om Israël tot de orde te roepen? We vragen het aan conflictanalist Erwin van Veen (Instituut Clingendael) en Europarlementariër Thijs Reuten (PvdA-GroenLinks). (14:09) 'Historische doorbraak pandemieakkoord' De WHO presenteert vandaag het langverwachte akkoord om toekomstige pandemieën beter aan te pakken. Maar wat staat er precies in? En hoe krachtig is de WHO nog, nu de VS als grootste geldschieter is opgestapt? Veld-epidemioloog Amrish Baidjoe geeft antwoord op de inhoud van het akkoord en hoe goed de wereld echt is voorbereid op een volgende uitbraak. Presentatie: Tim de Wit

Nu Roemenië een pro-EU kandidaat tot president heeft verkozen, wordt er in Brussel opgelucht gereageerd. Ondertussen wint uiterst rechts echter wel aan terrein – niet alleen in Roemenië, maar ook in Portugal, waar dit weekend parlementsverkiezingen werden gehouden. Over dit verkiezingsweekend en wat het betekent voor Europa spreken we EU-correspondent Rik Rutten en Roemenië-kenner Stefan Popa. (09:55) Waarvan dromen Surinaamse jongeren In de verkiezingscampagne belooft de ene na de andere partij verandering. Het land moet (zeker nu er veel olie-inkomsten aankomen) met een schone lei beginnen, zo beloven politici. Hoe denken jongeren hierover, voor wie de toekomst op het spel staat? Wat verwachten zij van de politiek? Daarover David Watson in de studio en vanuit Paramaribo Shemar Rier, voorzitter van de Surinaamse jeugdraad. Presentatie: Laila Frank

'De Europese Unie is erger dan China': het zijn de woorden van de Amerikaanse president Trump. Maar waarom haat hij de EU eigenlijk zo? Marieke Blom, hoofdeconoom van de ING, geeft antwoord. (16:41) Syrië is terug op het wereldtoneel Syrië is terug op het wereldtoneel. De banden met de VS zijn aangehaald, welke rol gaat het land nu pakken in de geopolitiek? Midden-Oosten expert Abdou Bouzerda weet meer. Presentatie: Tim de Wit

Als er geen verrassingen zijn spreken een Oekraïense en een Russische delegatie vanochtend elkaar in Istanboel. Hoewel dit niet het topoverleg is waarop president Zelensky had gehoopt, is het wel de eerste keer sinds kort na het begin van de oorlog in 2022 dat de twee landen weer direct contact hebben. We spreken met VRT-journalist en defensiedeskundige Jens Franssen over deze ontmoeting en de rol van Europa in de onderhandelingen.  (10:39) De klank van vrijheid: Hoe muziek verzet adem geeft Tijdens de protesten in Belarus tegen president Aleksandr Loekasjenko in de zomer van 2020 klonk er één lied luid en duidelijk door de straten: Peremen! van de Sovjetband Kino. Gegrepen door de kracht van deze beelden en de roep om democratie, schreef Peter Vermeersch in zijn nieuwe boek Polsslag over hoe deze muziek mensen tot op de dag van vandaag blijft inspireren in de strijd voor vrijheid. Presentatie: Sophie Derkzen

Als er niet snel hulpgoederen Gaza worden binnengelaten, zullen veel inwoners sterven van de honger, waarschuwt UNRWA, de VN-organisatie die hulpverleent in het gebied. In Den Haag vond vanochtend een gesprek plaats tussen Kamerleden en de directeur van UNRWA in Gaza, Sam Rose. Danielle Hirsch, Kamerlid voor GroenLinks-PvdA, vertelt wat daar is besproken, en wat dat betekent in een tijd dat ook in Nederland steeds meer bestuurders zich uitspreken over de situatie in Gaza. (11:01) Poolse vrouwen bepalend in de presidentsverkiezingen Het kan een grote kans, óf een grote domper worden voor premier Tusk. Komende zondag gaan de Polen naar de stembus om een nieuwe president te kiezen. Als de regeringsgezinde kandidaat wint, wordt het makkelijker voor de huidige regering om haar plannen ten uitvoer te brengen. Dat gaat onder andere om het terugdraaien van strenge anti-abortuswetgeving. Maar juist rondom dat thema zijn progressieve Poolse vrouwen zo teleurgesteld in Tusk, dat ze bij deze presidentsverkiezingen drei

 In Syrië klonken dinsdagavond vuurwerk en gejuich, toen Donald Trump aankondigde dat de VS alle sancties tegen het land opheft. Volgens de Amerikaanse president is het nu tijd voor Syrië om verder te gaan en wil hij het land kans geven om ''groots'' te worden. Daarmee lijkt er een cruciale fase aangebroken voor Syrië. Mohammad Kanfash is Syrië-onderzoeker verbonden aan de Universiteit Utrecht. (10:39) Trumps aanval op de persvrijheid in de VS “Fake News!” – het klonk vrijwel dagelijks, in hoofdletters en met uitroeptekens, vanuit het Witte Huis tijdens Trumps eerste termijn. In zijn tweede termijn zet de Amerikaanse president zijn aanval op de media voort, met kostbare rechtszaken, plannen om de publieke omroep financieel droog te leggen en voorkeursbehandelingen voor pro-Trump media. Daarover schrijver en journalist Ian Buruma.

President Trump legt vanaf vandaag zijn eerste officiële staatsbezoek af aan de Golfstaten. Vanochtend zette hij voet aan grond in Saudi-Arabië, waar de verwachting is dat voor enorme bedragen deals gesloten gaan worden. Maar gaat het inderdaad vooral om die deals, of speelt er ook een verborgen agenda? En kan deze trip iets betekenen voor de oorlog in Gaza? Daarover is arabist Leo Kwarten bij ons te gast. (15:18) Zorgen groeien over Orbáns repressie Met een nieuwe wet wil de Hongaarse premier Orbán de oppositie monddood maken. Het recht op demonstreren wordt beperkt, en wie in zijn land meeloopt in de LHBTI-Pride is strafbaar. Maar ondanks een verbod wordt de Pride in Budapest wel georganiseerd. Correspondent Tijn Sadée sprak in Gent de organisator van een ludiek protest tegen de wet, en reisde naar Hongarije. Presentatie: Sophie Derkzen

De Koerdische militante beweging PKK kondigt aan zichzelf op te heffen, waarmee een einde kan komen aan meer dan veertig jaar gewapend conflict met de Turkse staat. Wat betekent deze historische stap voor de politieke verhoudingen in Turkije en voor de Koerdische bevolking in het land? Bureau Buitenland-collega en Turkijekenner Cevahir Varan licht de gevolgen toe. (08:44)Wie bezit de Surinaamse olieplas? Suriname staat op een keerpunt. De ontdekking van grote oliereserves voor de kust wekt hoop op economische bloei, banen en betere voorzieningen. Maar wie beslist straks over de verdeling van die rijkdom? Op 25 mei gaan de Surinamers naar de stembus en de inzet is groot. De verkiezingen bepalen niet alleen wie het land bestuurt, maar ook wie straks de miljarden aan olie-inkomsten mag beheren. Daarover oud-politica Kathleen Ferrier, en vanuit Paramaribo journalist en schrijver Zoë Deceuninck. Presentatie: Laila Frank

Israël kwam deze week met een nieuw militair plan waarbij de Gazastrook voor langere tijd bezet zal worden en de Gazanen naar een klein stuk land in het zuiden worden verdreven. Tegelijkertijd landt Trump dinsdag in de regio, voor zijn staatsbezoek aan onder meer Saoedi-Arabië. Hoe hoog zal de oorlog in Gaza daar op de agenda staan? En wat gebeurt er als we verder kijken? De tweestatenoplossing lijkt verder weg dan ooit. Welke scenario’s blijven dan over voor de regio? Waar gaat het naartoe? Die vragen proberen we te beantwoorden met oud-NRC-correspondent in Israël Derk Walters en chef Nieuws bij Trouw, Ghassan Dahhan. Presentatie: Sophie Derkzen

Na de handelsdeal met het Verenigd Koninkrijk van gisteren rijst de vraag of ook China en de VS dichter naar een akkoord groeien. Juist met China botste president Trump het felst sinds het begin van de door hem ontketende handelsoorlog. Dit weekend ontmoeten beide landen elkaar in Zwitserland. De gesprekken volgen nadat de Amerikaanse president Donald Trump in april een importheffing van 145% aan China oplegde, waarop China reageerde met een importheffing van 125%. Zullen de partijen bereid zijn de handelsoorlog te de-escaleren? We spreken erover met Dorien Emmers, sinoloog verbonden aan de universiteit in Leuven. (11:16) Oekraïense dilemma's Oekraïners die uit de door Rusland bezette stad Marioepol zijn gevlucht staan voor een onmogelijke keus. Als ze wegblijven verliezen ze hun huis. Maar als ze teruggaan moeten ze leven onder Russische heerschappij. Het is een van de vele dilemma’s van de Oekraïners op dit moment. Want wat voor plan kun je maken als je niet weet wanneer de oorlog is afgelopen en wat daar

De VS en het VK staan op het punt een handelsakkoord te sluiten, meldt The New York Times. President Trump hint op sociale media op een doorbraak, waarschijnlijk over auto’s, landbouw en tech. Vooral de Britten hopen al lang op zo’n deal met Amerika. Wat zit er precies in het vat, en wat zijn de politieke gevolgen? We vragen correspondent Anne Saenen en Rabo-econoom Stefan Koopman naar de deal en de Britse wens om dichter bij Amerika te komen.  (13:34)Van kunst tot corruptie: Edi Rama’s Albanië onder de loep Albanië oogt modern met wolkenkrabbers in Tirana, maar veel van die torens staan leeg – volgens critici een symbool van corruptie. Bij de aanstande verkiezingen lijkt premier én gepassioneerde kunstenaar Edi Rama weer te gaan winnen. Wat zegt dat over Albanië’s koers richting de EU? Te gast Albanië-kenner Vincent van Gerven Oei. Presentatie: Tim de Wit

De spanningen tussen India en Pakistan zijn opnieuw opgelaaid in wat wordt gezien als de ernstigste confrontatie in decennia. De Indiase premier Narendra Modi heeft hard uitgehaald met raketaanvallen op doelen tot diep in Pakistan. Volgens Modi zijn de aanvallen een vergelding voor een recente terreuraanslag in het door India bestuurde deel van Kasjmir. Waar leidt deze escalatie toe? We bespreken het met Pakistankenner en oud-correspondent Suzanna Koster, en India-onderzoeker Carolien Stolte van de Universiteit Leiden.   (13:14) Israël heeft grote plannen in de regio Deze week kondigde Israël aan de operatie in Gaza uit te breiden, en meer land in beslag te gaan nemen. Volgens minister Smotrich zal Israël blijven vechten totdat Gaza volledig 'gezuiverd' is. Ondertussen voert het land ook aanvallen uit in Syrië en zijn ze plan daar langer te blijven. Over het vergaande beleid van Israël spreken we Erella Grassiani, Israël-kenner en antropoloog aan de UvA.     Presentatie: Tim de Wit.  

Na de ondertekening van het regeerakkoord tussen CDU/CSU en SPD leek de nieuwe Duitse coalitie in kannen en kruiken. Maar Friedrich Merz haalde vanochtend geheel onverwacht de meerderheid in de Bondsdag niet om beëdigd te worden. Over de betekenis van deze valse start en de koers waar dit kabinet op wil inzetten spreken we met correspondent Guy Hoeks en Marja Verburg van het Duitsland Instituut. (13:05) Senegal wil geen Franse munt meer Veel landen in West-Afrika, waaronder Senegal, willen af van de CFA-frank, de Franse postkoloniale munt waarvan de waarde vastgehaakt is aan de euro. Die munt belemmert economische groei daar. Maar een simpele oplossing is er niet, want de koppeling met de euro loslaten levert ook problemen op, laat verslaggever Eva Rammeloo horen in een reportage uit Senegal. Presentatie: Laila Frank